Cietrzew - Tetrao tetrix

Cietrzew - Tetrao tetrix

Choć cietrzew znany jest przecie wszystkim jako ptak nizinny, w Karkonoszach również występuje ten zagrożony wyginięciem w skali europejskiej, rzadki gatunek kuraka leśnego z rodziny głuszcowatych. Cietrzew w Polsce jest gatunkiem bardzo nielicznym, a jego liczebność w ostatnich latach bardzo się zmniejszyła. Występuje we wschodnich regionach kraju, Karpatach Zachodnich, Sudetach i Borach Dolnośląskich. W Karkonoszach zajmuje tereny w pobliżu górnej granicy lasu - niższe partie zarośli kosodrzewiny i górną część górnoreglowych borów świerkowych, a także łąki subalpejskie z zaroślami kosodrzewiny, poklęskowe halizny w wyższych partiach lasów i różnorodne zbiorowiska roślinne w kotłach polodowcowych. Cietrzewie słyną z niezwykłych rytuałów godowych, tak zwanych toków, które rozpoczynają się wiosną, w górach około 2-3 tygodnie później niż na niżu. Cietrzew jest gatunkiem poligamicznym - samce nie łączą się w pary z samicami, które samotnie wychowują pisklęta. Samce cietrzewi większość roku spędzają w pobliżu tokowisk. W górach apogeum godów przypada na maj - samce zbierają się przed świtem na torfowiskach, łąkach lub polanach na tzw. arenach aby tokować. Najsilniejsze samce zajmują miejsca jak najbliżej środka areny, słabsze muszą zadowolić się dalszymi pozycjami. Każdy samiec broni swego niewielkiego terytorium przed innymi. Tokujący kogut straszy pióra, nadyma gardło, opuszcza skrzydła, pochyla się do przodu i rozkłada lirowaty ogon, ukazując śnieżnobiałe pokrywy podogonowe. Jednocześnie ptak wydaje słyszalny z daleka, charakterystyczny głos, tzw. bulgotanie, obraca się we wszystkie strony, czasami też rusza przed siebie lub podskakuje. Bulgotanie przerywane jest nieregularnie innym, cichszym i syczącym dźwiękiem (tzw. czuszykaniem), podczas którego samiec wyprostowuje się i unosi głowę do góry. Tokujące cietrzewie są bardzo płochliwe.